6. Daonlathas agus claochluithe uirbeacha
Tugann grúpa comhleanúnach saothar le healaíontóirí Bulgáracha aghaidh, ar bhealach criticiúil agus eiseamláireach, ar ghnéithe éagsúla den tionchar a bhí ag ionchorprú na Bulgáire san Aontas Eorpach ar shaol na ndaoine.
Saothair ealaíne
TáMotif I (State Machine), le Nadezhda Oleg Lyahova, mar chuid den tionscadal Globally and on a Long-term Basis the Situation is Positive (2007-2009), a chuimsíonn sraith gearrfhíseán a rinneadh ar shráideanna Shóifia, chomh maith le sraith priontaí digiteacha ar chanbhás (“móitífeanna”) ina bhfuil íomhánna seasta ó na físeáin sin.
Tagraíonn an prionta digiteach seo do bharrachais na forbartha uirbí agus idirghabháil an rialtais i bpleanáil cathracha móra. Is siombail iad sraitheanna de mheaisíní tochailte, i línte agus eagraithe i sraitheanna cothrománacha amhail arm eachtrannach i bhfíschluiche ársa, ar an bhfiabhras tógála ar mhórscála a bhris amach sa Bhulgáir tar éis na tíre a chomhtháthú isteach san Aontas Eorpach. Mar a dúirt Lyahova féin:
“Mar thoradh ar a haontachas leis an Aontas an 1 Eanáir 2007, deonaíodh stádas iomlán don Bhulgáir. Dá réir sin, tugadh an deis dúinn a bheith rannpháirteach i ngach tionscadal “speisialta”, “réigiúnach”, “nuálaíoch”, “trasteorann”, “ilchultúrtha” atá dírithe ar “nóirm AE” a chur chun feidhme agus a chuireann ar ár gcumas leas a bhaint as “raon leathan deiseanna” a chuireann an tAontas ar fáil. (…) Tháinig infheisteoirí fiontraíochta, ag tabhairt trealaimh agus daoine de gach cineál leo. Cuireadh tús le dianobair thógála. Bhí torann ag trealamh foirgníochta sa chomharsanacht. Tháinig coincréit agus iarann in ionad an fhéir ghlais. I lár na toirní, na láibe agus scamaill deannaigh déanann daoine agus meaisíní díograiseacha a gcuid oibre laethúil chun ár dtodhchaí Eorpach a thógáil”.
Gheobhadh frithphointe idéalach ar fhís chriticiúil agus amhrasach Lyahova léiriú idéalach sa phóstaer a dhear an maisitheoir agus an péintéir Polannach Rafał Olbiński, áit a gcodlaíonn pearsanú ban na hEorpa, ar aon dul le samhlacha pictiúrtha d’Athbheochan na hIodáile, go síochánta os comhair thírdhreach búcólach, agus foirgnimh shuaitheanta na Polainne ag fás óna aisling.
Soláthraítear fís éadrom den fhíorshásaimh i spásanna uirbeacha i bpéintéireacht Vasilena Gankovskaáit a mbailíonn daoine óga go neamhchúiseach i móinéar Pháirc Burggarten Vín – An Afternoon at Burggarten #2 (2007).
Más rud é gur bhain obair Oleg Lyahova le cathair nua i mbun tógála, féachann grianghrafadóireacht dhigiteach na díse Missirkov & Bogdanov – Weekend 2126. The Valchevs (2008) – ina ionad sin, siar ar ailtireacht institiúideach an réimis chumannaigh; is é sin Teach Cuimhneacháin Pháirtí Cumannach na Bulgáire, Buzludzha (1981), a fheictear faoi láthair mar iarsma iontach neamhghnách a bhfuil cuma thodhchaíoch, ficsean eolaíochta air fós.
Tá an foirgneamh, le cruth UFO air (sórt brúidiúlach, reitrea-thodhchaíoch, sásar eitilte), ag seasamh amach i gcúlra tírdhreacha samhailteach, áit a bhfuil baill teaghlaigh gléasta i bhfeisteas béaloidis ag bogadh thart.
Chuir na léirmheastóirí in iúl:
“I nDeireadh Seachtaine 2126 – Na Valchevs (2008), léirítear go bhfuil teaghlach Valchev ar thuras grianmhar Dé Domhnaigh, ag spaisteoireacht le fánaí Sliabh Buzludzha. Tá roinnt baill teaghlaigh fiú i mbun roinnt scór ceoil a chumadh go fánach, díreach tar éis dóibh a long a thabhairt i dtír ar bharr an tsléibhe i dtírdhreach atá tréigthe seachas sin. Tá an radharc seo, cé go ndéanann sé tagairt do shean aois athshamhlaithe agus d’aois nua a ndearnadh leathchuimhniú air, suite sa todhchaí, tá an méid sin soiléir. É sin ar fad, in ainneoin a ngúnaí sórt eitnea-meánaoiseach, léinte mar a bheadh dashiqui, agus uirlisí ceoil lámhdhéanta, a chuireann béaloideas ligthe i ndearmad le fada ach fós bainteach le cultúr pobail i gcuimhne. Tairgeann tableau Missirkov/Bogdanov leagan féideartha den chaoi a bhféadfaí Buzludzha a fheiceáil agus ardmheas a bheith air roinnt glúnta níos déanaí”.