Skip to main content

Jozef JANKOVIČ


(1937 - 2017)

Ο Jozef Jankovič γεννήθηκε στην Μπρατισλάβα το 1937. Φοίτησε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών και Σχεδίου στην Μπρατισλάβα από το 1956 έως το 1962, υπό την επίβλεψη του καθηγητή Jozef Kostka. Η πρώιμη πρακτική του, η οποία ήταν εμπνευσμένη από τον νεορεαλισμό, χαρακτηρίζεται περισσότερο ως γλυπτική και προσφέρεται σε μεγάλο βαθμό για δημόσιους χώρους και τα αρχιτεκτονικά τους στοιχεία. Προτού αποφοιτήσει, είχε ήδη αρχίσει να γίνεται σταθερά όλο και πιο γνωστός, έχοντας παρουσιάσει έργα στην πατρίδα του, καθώς και στην Ουγγαρία, την Πολωνία, την Ιταλία και τη Γαλλία. Ωστόσο, ο Jankovič βίωσε γρήγορα μια πολιτική απομόνωση για το έργο του και μπήκε στη «μαύρη λίστα» μετά την Άνοιξη της Πράγας και την περίοδο της «κανονικοποίησης» (αποβλήθηκε από την Εθνική Ένωση Καλλιτεχνών). Αντί να παραμείνει σιωπηλός και να αποθαρρυνθεί, ο Jankovič άρχισε να εξερευνά τη λογοκρισία και τον αυταρχικό παρεμβατισμό στον πολιτισμό και τα μέσα ενημέρωσης μέσω του έργου του.

Εξαιτίας της λογοκρισίας, ο Jankovič έμαθε νέες πρακτικές, όπως γραφικά υπολογιστών, επεξεργασία εικόνας, ακόμη και κοσμηματοποιία.

Η δράση του αυτή ξεκίνησε ήδη από το 1968, όταν ο Jankovič επαναστάτησε ενάντια στις συνηθισμένες πρακτικές κατά τη διάρκεια των επισήμων διαδηλώσεων στις οποίες οι πολίτες ενθαρρύνονταν να κρατούν εικόνες του Βλαντιμίρ Λένιν, του Καρλ Μαρξ και του Ιωσήφ Στάλιν. Στο έργο Private Manifestation, ο Jankovič αντικατέστησε τα αναμενόμενα πολιτικά πρόσωπα με αυτοπροσωπογραφίες σε στιλ ποπ αρτ -το επιλεγμένοπ στιλ το οποίο έρχεται σε άμεση αντίθεση με τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό- τοποθετημένες πάνω σε σμιλευμένο σώμα που χρησιμοποιούνταν ως βάση. Η λογοκρισία και η προσωπολατρία αποτέλεσαν τους πρώτους στόχους της τέχνης του Jankovič, η οποία υπερασπίστηκε τις ανώνυμες μάζες που βρίσκονταν υπό αυστηρό κυβερνητικό έλεγχο.

Ο αγώνας του συνεχίστηκε το 1972 με την πρώτη του αρχιτεκτονική και δυστοπική σειρά που εξέφραζε μια ειρωνική άποψη κατά της διαδικασίας κανονικοποίησης στην Τσεχοσλοβακία. Παρομοίασε χώρους απομόνωσης, όπως φυλακές, ανακριτικές αίθουσες και θαλάμους βασανιστηρίων με κυβερνητικά κτίρια, συμπεριλαμβανομένων των γραφείων και των αιθουσών αναμονής τους. Η σειρά αυτή εισήγαγε επίσης ένα από τα κύρια μοτίβα του Jankovič: το μοτίβο της ανθρώπινης μορφής. Εδώ, τα ανθρώπινα όντα, αναγόμενα σε απλούς αριθμούς, εμφανίζονται διαρκώς είτε ολόκληρα είτε κατακερματισμένα με διαμελισμένα άκρα.

Η νοσηρή απήχηση του έργου του Jankovič συμβαδίζει με την πολιτικοποίησή του. Η βαρύτητα των υποκειμένων του αμβλύνεται από μια παράδοξη αλλά τραγική ελαφρότητα. Οι χαρακτήρες του, κάθε άλλο παρά παθητικοί, προσπαθούν να αντισταθούν στις συχνά ολέθριες μοίρες τους, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Αντιδρώντας στα ψέματα της προπαγανδιστικής τέχνης, απεικόνιζε τις μορφές του όχι ως τους ήρωες όπως παρουσιάζονταν συνήθως, αλλά ως τα θύματα που είχαν καταστεί. Με αφετηρία τις δικές του εμπειρίες, η υποστήριξή του προς τα ανθρώπινα δικαιώματα ξεπερνούσε τα σύνορα και στάθηκε στο πλευρό των καταπιεσμένων, όσων στερούνταν τον λόγο και των περιθωριοποιημένων, από όπου και αν αυτοί προέρχονταν.

Ο Jankovič ήταν καθηγητής στην Ακαδημία Καλών Τεχνών και Σχεδίου στην Μπρατισλάβα από το 1994 έως το 2007.

Απεβίωσε το 2017.

Εξερευνήστε τη συλλογή

ανά γεωγραφική προέλευση

Καλλιτέχνης